ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ସେ ଜଣେ କାଳଜୟୀ କବି ”ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର”

ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମବାର୍ଷିକୀ

ସତ୍ୟବାଦୀ ପଞ୍ଚସଖା ଯୁଗର ଅନ୍ୟତମ ସାରସ୍ୱତ ସାଧକ ଥିଲେ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର। ଏକାଧାରରେ ଜଣେ କବି, ଲେଖକ, ଗାଳ୍ପିକ, ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ, ନାଟ୍ୟକାର ଓ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଭାବେ ସେ ନିଜକୁ ପରିଚିତ କରିପାରିଥିଲେ। ୧୮୮୬ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ୨୬ ତାରିଖରେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଣପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଏହି ଯୁଗ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ଆଜି ଜନ୍ମ ବାର୍ଷିକୀ।”ଓଡ଼ିଶାରେ ଯେଉଁ ଜାତୀୟବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆସିଥିଲା ତାହା ଦୁଇଟି ଦିଗରେ ଗତି କରିଥିଲା।

“ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଶିକ୍ଷକ, ଜନସେବକ, ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟର ଜଣେ ଏକନିଷ୍ଠ ପୂଜାରୀ। ସରଳ, ସାବଲୀଳ ଭାଷା ଓ ସୁନ୍ଦର ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଜନା ତାଙ୍କ କାବ୍ୟ କବିତାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଥିଲା। ତାଙ୍କ ରଚିତ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଦେବ ଓ ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଜାତୀୟତାଭାବକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ। ଏଥିସହ କାଳିଜାଇ ଭଳି କବିତା ଆଞ୍ଚଳିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀଙ୍କୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଓଡ଼ିଆ କିଶୋରୀର ମାନସିକ ଭାବନା ବର୍ଣ୍ଣିତ କରାଯାଇଛି। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଗାଥା କବିତାର ଜନକ। ‘ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀରେ ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋର ସ୍ଥାନ’ ଭଳି ପୁସ୍ତକ ରଚନା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ମରଣୋତ୍ତର ଭାବେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ସମୟରେ ହିଁ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥଲା। ଓଡ଼ିଶାର ନବନିର୍ମାଣ ଦିଗରେ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ସର୍ବଦା ମନେରହିବେ।””କାଳିଜାଇ କବିତାରେ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ନାରୀ ଜୀବନର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।

ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟବାଦୀ ଚେତନାର ବରେଣ୍ୟ ପ୍ରତିଭା। ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ସେ ନିଜ ଜୀବନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ସରକାରୀ ଚାକିରି ପାଇଁ ଆଶା କରିନଥିଲେ। ଦେଶ ଓ ମାଟି ମା’ ବିକାଶ ପାଇଁ ସେ ସର୍ବଦା ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

“ସତ୍ୟବାଦୀ ପଞ୍ଚସଖା ଯୁଗର ଅନ୍ୟତମ ସାଧକ ହେଉଛନ୍ତି ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର। ତାଙ୍କର କାନ୍ତ,କୋମଳ, ଭାବମୟ ତଥା ମଧୁମୟ ଗାଥା ଓ ଗୀତି କବିତା ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅନନ୍ୟ। ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଓ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଦେବ ଭଳି ଐତିହାସିକ ନାଟକ ଦ୍ୱୟ ତାଙ୍କ ଉତ୍କଳ ଅନୁରାଗର ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ନିଦର୍ଶନ”..